PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC THI ĐẤU BƠI VÀ TRỌNG TÀI
- CÔNG TÁC CHUẨN BỊ:
- Lịch thi đấu tổ chức thi bơi
Lịch thi đấu hàng năm do Tổng cục TDTT hoặc Liên đoàn bơi lội Việt nam phát hành ngay từ đầu năm gồm các cuộc thi đấu trong nước và ngoài nước (Trong lịch thi đấu có thứ tự các cuộc thi; thời gian thi đấu; địa điểm thi đấu ). Ví dụ:
| TT | Tên các cuộc thi đấu trong năm | Thời gian | Địa điểm |
| 1 | Giải các nhóm tuổi trẻ Toàn quốc | 5 – 19/6 | Đà Nẵng |
| 2 | Giải trẻ ĐNA | 20 – 25/7 | Thái Lan |
| 3 | Giải Vượt sông truyền thống | 6 – 8/8 | Cần Thơ |
| 4 | Giải Vô địch các đội mạnh toàn quốc | 15 – 18/10 | TP.HCM |
| 5 | SAEGames 24 | 5-10/12 | Inđonêsia |
Dựa vào lịch thi đấu của Tổng cục TDTT mà các địa phương sắp xếp kế hoạch huấn luyện cho vận động viên của địa phương mình
- Thành lập ban tổ chức tổ chức thi bơi
Căn cứ vào tính chất, quy mô, thời gian, địa điểm và tình hình thực tế của cuộc thi đấu để thành lập một cơ cấu Ban tổ chức cho phù hợp. Ví dụ, thi đấu toàn quốc thường do cơ quan Tổng cục TDTT chủ trì (hoặc có thể ủy nhiệm cho địa phương đảm trách). Thi đấu bơi của các tỉnh, thành, ngành do lãnh đạo các cấp phụ trách.
Cơ cấu Ban tổ chức gồm: 1 trưởng ban và 1-2 phó ban và một số ủy viên
Trước thi đấu, cần thành thập Ban tổ chức, các thành viên của Ban tổ chức thảo luận và quyết định điều lệ, chương trình, kế hoạch, tổ chức, kinh phí, thiết bị và chọn mời trọng tài v.v…
Ban tổ chức thành lập Ban thường trực và Ban trọng tài. Trong ban thường trực có tổ tuyên truyền, tổ thi đấu, tổ sân bãi dụng cụ, tổ bảo vệ, tổ hành chính…Khi thi đấu với quy mô nhỏ, có thể giảm thích đáng cơ cấu, nhưng cần có người chuyên trách kiêm nhiệm quản lý, không bỏ sót việc.
- Điều lệ thi đấu tổ chức thi bơi
Điều lệ thi đấu là văn bản mang mang tính chỉ đạo của tổ chức thi đấu. Nó bao gồm các nội dung mà các đơn vị tham gia thi đấu phải tuân theo. Điều lệ cần cụ thể, chính xác, rõ và được gửi sớm tới các đơn vị hữu quan để làm tốt công tác chuẩn bị.
Điều lệ thi đấu phải dễ hiểu, tránh những sơ xuất dẫn đến thay đổi điều lệ một cách tùy tiện (Ban tổ chức mới có quyền thay đổi). Điều lệ thi đấu bao gồm các nội dung sau:
Nội dung điều lệ tổ chức thi bơi
- Tên gọi cuộc thi đấu tổ chức thi bơi
- Thời gian, địa điểm thi đấu
- Mục đích, ý nghĩa của cuộc thi
- Đối tượng dự thi (Điều kiện tham gia)
5.Thể thức thi đấu (cá nhân; tiếp sức; đấu loại chung kết?… )
- Luật thi đấu: Áp dụng luật bơi của Tổng cục TDTT và Liên đoàn bơi lội thế giới (FINA)
- Nội dung thi đấu
- Những quy định cụ thể:
– Đi lại, ăn ở của các đoàn
– Họp lãnh đội: thời gian, địa điểm
– Họp trọng tài: thời gian, địa điểm
– Lệ phí thi đấu và kiểm tra
– VĐV bỏ cuộc: cách xử lý
- Đăng ký thi đấu: tổ chức thi bơi
– 1 VĐV được đăng ký mấy nội dung:
– 1 nội dung 1 đơn vị được đăng ký mấy VĐV
– Đăng ký theo mẫu (phụ lục)
– Thời gian đăng ký: (sơ bộ; chính thức)
- Cách xếp hạng và giải thưởng
- Điều khoản thi hành:
- Công tác chuẩn bị cơ sở vật chất nơi đăng cai thi đấu
Lập dự trù kinh phí:
+ Sửa chữa hồ bơi
+ Mua sắm trang thiết bị phục vụ cho cuộc thi
+ Bồi dưỡng trọng tài
+ Nhân viên phục vụ
+ Trang trí, tuyên truyền
- Công tác chuẩn bị chuyên môn:
- Thành lập Ban trọng tài: do Ban tổ chức quyết định bao gồm: 1 trưởng ban và 2-3 phó ban
– Trưởng ban trọng tài: Chịu trách nhiệm trước Ban tổ chức về vấn đề chuyên môn, như học tập điều lệ, luật bơi, phân công nhiệm vụ cho từng trọng tài, hướng dẫn thực tập trọng tài v.v…
– Phó ban trọng tài: Chịu sự phân công của trưởng ban trọng tài
- Các tổ trọng tài cho một cuộc thi đấu tổ chức thi bơi
– Trọng tài thư ký
– Trọng tài gọi tên và dẫn dắt vận động viên
– Trọng tài xuất phát
– Trọng tài bấm giờ
– Trọng tài đích
– Trọng tài kỹ thuật
– Trọng tài phát thanh
– Trọng tài điều kiển dây
III. NHIỆM VỤ VÀ QUYỀN HẠN CỦA TRỌNG TÀI
- Tổng trọng tài tổ chức thi bơi
Dưới sự lãnh đạo của Ban tổ chức, tổng trọng tài phụ trách toàn bộ công tác trọng tài. Căn cứ vào luật và chức trách của mình để tiến hành công tác nghiêm túc, công bằng, ngay thẳng, chuẩn xác, đảm bảo chấp hành điều lệ và luật được nghiêm chỉnh.
1.1. Công tác trước thi đấu: tổ chức thi bơi
- Học tập điều lệ, luật bơi và phương pháp trọng tài; tìm hiểu tình hình chung của cuộc thi để hiểu rõ yêu cầu đối với công tác trọng tài; kiểm tra tình hình công tác xếp đặt thi đấu.
- Xây dựng kế hoạch làm việc của trọng tài, tìm hiểu tình hình nghiệp vụ của họ; nghiên cứu bàn bạc và phân công tỷ mỷ để phát huy sở trường của mỗi người, phân rõ trách nhiệm giữa tổng trọng tài và các phó tổng trọng tài.
- Họp với các trọng tài để công bố sự phân công và yêu cầu với từng người.
- Kiểm tra sân bãi, dụng cụ cùng với các tổ trọng tài.
- Chuẩn bị các văn bản và tổ chức tốt cuộc họp huấn luyện viên.
- Hướng dẫn các trọng tài học tập và thực tập, đồng thời lắng nghe ý kiến của mọi người để làm tốt công tác chuẩn bị trước thi đấu.
g.Trước thi đấu cần kiểm tra lại toàn bộ công việc chuẩn bị để có biện pháp giải quyết kịp thời.
1.2. Công tác trong thi đấu: tổ chức thi bơi
- Trước mỗi buổi thi đấu 10 phút phải tập hợp toàn bộ trọng tài. Trước thi đấu 5 phút phải yêu cầu các trọng tài viên vào vị trí làm việc.
Xin xem xét vị trí các trọng tài qua sơ đồ dưới.
| Ghế ngồi của VĐV đợi thi đấu | Ghế ngồi của VĐV đợi thi đấu |
| Trọng tài ghi giờ | |
x x x x x x x x
|
|
|
|
|
|
|
|
| Bục trọng tài chính
x Tổng trọng tài x Trọng tài phát thanh x Trọng tài thư ký x Nhân viên ghi giờ đồng hồ điện Trọng tài giữ dây x Tổ trưởng kiểm tra kỹ thuật x Trọng tài kiểm tra kỹ thuật |
|||||
|
xx |
xx |
xx |
xx |
xx |
xx |
xx |
xx |
|
xx |
xx |
xx |
xx |
xx |
xx |
xx |
xx |
Trọng tài x
phát lệnh x
|
|||||||
Trọng tài
kỹ thuật x
Trọng tài
kỹ thuật x
x x x x x x x x
Trọng tài kiểm tra quay vòng
- Mỗi lần thi đấu 1 cự ly hoặc 1 đợt bơi, tổng trọng tài phát tín hiệu cho trọng tài phát lệnh. Khi trọng tài phát lệnh nhận được tín hiệu thì tổ chức xuất phát cho cự ly hoặc đợt bơi đó.
- Trong thi đấu, tổng trọng tài cần quan sát tình hình thi đấu trên toàn cục để kịp thời xử lý, giải quyết những vấn đề nảy sinh.
– Tổng trọng tài phải quan sát xuất phát của mỗi cự ly, mỗi đợt bơi. Khi phát hiện thấy VĐV “cướp xuất phát” có quyền thổi còi gọi VĐV dừng thi. Nếu VĐV cố ý “cướp xuất phát”, tổng trọng tài có thể xử lý theo luật.
– Tổng trọng tài cần quan sát kỹ thuật bơi của VĐV và động tác quay vòng (đặc biệt là bơi ếch, bơi bướm, bơi ngửa) để xử lý theo luật các VĐV phạm quy.
– Tổng trọng tài cần quan sát thứ tự về đích của VĐV để có quyết định cuối cùng về thành tích và thứ hạng về đích.
– Sau mỗi cự ly, đợt bơi, tổng trọng tài cần rà soát, kiểm tra các phiếu thành tích. Nếu sử dụng đồng hồ ghi giờ tự động thì phải kiểm tra, đối chiếu với các tờ phiếu ghi thành tích của các trọng tài, sau đó mới ký tên và giao cho trọng tài phát thanh thông báo, công bố thành tích.
– Tổng trọng tài phải giám sát, duyệt các danh sách thi loại được vào chung kết và danh sách thi lại, đồng thời luôn luôn chú ý điều chỉnh thời gian thi đấu các cự ly.
– Sau khi trọng tài phát thanh giới thiệu VĐV, cự ly thi đấu, tổng trọng tài mời phát tín hiệu cho trọng tài phát lệnh để trọng tài phát lệnh cho lệnh thi đấu cự ly tiếp.
– Sau mỗi buổi thi đấu, tổng trọng tài cần họp với các tổ trưởng trọng tài để tìm hiểu và xử lý các vấn đề tồn tại, đề xuất yêu cầu và những điểm cần chú ý cho buổi thi đấu sau.
1.3. Công tác sau thi đấu: tổ chức thi bơi
- Tổng trọng tài phải họp với các trọng tài để tổng kết, rút kinh nghiệm về công tác trọng tài của các tổ.
- Ghi, ký và phát các giấy chứng nhận thành tích cho VĐV.
- Kiểm tra và xét duyệt bản kết quả thành tích.
- Ban thư ký
Công tác của trọng tài thư ký là khâu quan trọng để đảm bảo cho Đại hội tiến hành có kế hoạch và có kết quả. Vì vậy, trọng tài thư ký phải có tinh thần làm việc tỷ mỷ, chu đáo, chuẩn xác và kịp thời.
Ban thư ký gồm một tổ trưởng, 1 tổ phó và 3-6 trọng tài viên. Số lượng có thể ít hơn tùy theo quy mô thi đấu.
2.1. Công tác trước thi đấu: tổ chức thi bơi
- Sắp xếp chương trình thi đấu.
- Phân đợt và sắp xếp đường bơi.
– Kiểm tra phiếu đăng ký xem có phù hợp với các yêu cầu cụ thể của điều lệ hay không.
– Ghi phiếu thành tích thi đấu (xem biểu sau).
Phiếu thành tích thi đấu bơi của nam và nữ nên dùng giấy màu khác nhau hoặc viết bút có màu mực khác nhau để dễ phân biệt. Dựa vào phiếu đăng ký để viết, chữ viết phải rõ ràng, nội dung không được để sót hoặc điền nhầm. Mỗi VĐV mỗi cự ly viết một tờ, cự ly tiếp sức viết một tờ. Khi viết xong phiếu ghi thành tích, nên đối chiếu lại phiếu đăng ký (1-3 lần). Khi thấy không có gì sai sẽ đem phiếu xếp thành từng cự ly thi đấu. Sau đó lại tiếp tục kiểm tra số phiếu xem có phù hợp với số người đăng ký không.
| …………………………………………………………
Đợt…….đường bơi…………………….. Cự ly……………………………………. Tên VĐV……………………………….. Đơn vị………………………………….. Ghi chú chứng nhận…………………… …………………………………………. …………………………………………. …………………………………………. …………………………………………. Tổng trọng tài |
Thi đấu loại…………………………
Đường bơi………tên………………. Thư ký……………………………… Thành tích đăng ký………………… Nơi sinh……………………………. Ghi chú chứng nhận……………….. Đấu loại, chung kết………………… 1.Đồng hồ 1………………………… 2.Đồng hồ 2………………………… 3.Đồng hồ 3………………………… |
| Thi loại Chung kết Điểm thành tích Thi đấu loại Chung kết | |||
| 1
2 3 4 5 6 7 |
8
9 10 11 12 13 14 |
||
| Thi đấu loại | Danh sách tiếp sức
1 2 3 4 |
Chung kết | |
| Trọng tài ghi giờ
1 2 3 |
|||
- Phân đợt thi đấu loại tổ chức thi bơi
Phân đợt thi đấu loại phải theo số người tham gia các môn và số lượng đường bơi ít hay nhiều.
Nếu thi đấu ở bể bơi có 8 đường bơi thì phân đợt bơi như sau:
+ Mỗi cự ly, nếu đăng ký ít hơn 8 người thì thi luôn chung kết.
+ Mỗi cự ly, nếu đăng ký ít hơn 24 người thì nên căn cứ vào thành tích trong phiếu đăng ký thi đấu của VĐV để xác định VĐV (hoặc đội tiếp sức) có thành tích tốt nhất vào đợt sau cùng (đợt 3); những VĐV có thành tích tương đối tốt xếp vào đợt 1. Những VĐV (hoặc đội tiếp sức) không ghi thành tích trên phiếu đăng ký thi đấu được coi là những VĐV (hoặc đội tiếp sức) có thành tích kém nhất và những VĐV hoặc đội tiếp sức như vậy, khi vượt qua 2 người hoặc 2 đội tiếp sức sẽ dùng hình thức bốc thăm để quyết định thứ tự trước sau.
+ Khi mỗi cự ly có số đăng ký nhiều hơn 24 người thì 24 VĐV có thành tích tốt nhất (hoặc đội tiếp sức) sẽ sắp xếp theo phương pháp trên. Số VĐV (hoặc đội tiếp sức) dư ra sẽ xếp vào đợt 4, đợt 5 (chú ý: khi thi đấu thì đảo lại, đợt 5 thành đợt 1).
+ Phân đợt thi đấu chung kết và thi đấu giành điểm: Dựa vào thành tích thi đấu loại, chọn người xếp từ thứ 1 đến thứ 8 vào chung kết và từ 9-16 thi đấu tranh điểm.
+ Sắp xếp đường bơi: Khi thi đấu ở bể bơi không đủ 8 đường bơi thì VĐV (hoặc đội tiếp sức) thành tích tốt nhất sẽ được xếp vào đường bơi số 4, còn các VĐV (hoặc đội tiếp sức) khác sẽ căn cứ vào thứ tự thành tích để xếp hạng vào các đường bơi 5, 3, 6, 2, 7, 1, 8. Nếu thành tích giống nhau, sẽ dùng cách bốc thăm để xếp thứ tự. Thi chung kết và thi đấu giành điểm cũng sắp xếp đường bơi theo cách đó.
Sau khi phân đợt bơi và sắp xếp đường bơi cho mỗi cự ly thì ghi đợt bơi và đường bơi vào phiếu. Toàn bộ các cự ly sau khi đã phân đợt bơi và đường bơi thì dựa vào chương trình thi đấu để chỉnh lý các phiếu, sau đó làm thành bảng phân đợt thi đấu. Sau đó đem các phiếu của mỗi buổi thi đấu đã chỉnh lý xong đưa cho người chuyên bảo quản. Trước khi thi đấu giao cho tổ trưởng trọng tài thư ký.
- Biên tập sổ tay Đại hội bơi: tổ chức thi bơi
Sổ tay Đại hội là văn kiện cơ bản cung cấp tình hình toàn diện của Đại hội. Nội dung cơ bản của nó gồm các phần sau:
+ Điều lệ thi đấu và các văn kiện hữu quan;
+ Ban tổ chức Đại hội, cơ cấu tổ chức Đại hội và danh sách các nhân viên công tác;
+ Danh sách Hội đồng trọng tài;
+ Danh sách nhân viên trọng tài;
+ Danh sách các đội tuyển;
+ Chương trình Đại hội;
+ Bảng phân đợt thi đấu;
+ Bảng thống kê số người tham gia;
+ Sơ đồ mặt bằng của bể bơi và các mặt khác.
Nội dung sổ tay Đại hội có thể căn cứ vào quy mô Đại hội lớn hay nhỏ để định ra. Thi đấu nhỏ có thể chỉ biên tập bảng phân đợt thi đấu.
- Lập các biểu bảng thi đấu:
Các phiếu sử dụng cho các tổ trọng tài:
+ Phiếu công bố thành tích (xem biểu sau).
Đợt thứ……….Cự ly…………Kiểu bơi………..Thi đấu
| Họ tên | Đơn vị | Thành tích | Thứ hạng | Ghi chú |
Buổi thi………… ngày………. Tháng ……..năm ………
+ Phiếu danh sách VĐV vào chung kết và thi đấu giành điểm (xem biểu sau).
Phiếu danh sách dành được quyền………………
Đợt thứ……… Cự ly ……….Kiểu bơi………..
| Đường bơi | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| Họ tên | ||||||||
| Đơn vị |
Thời gian thi đấu ngày…… tháng…… năm…….. thứ tự….. cự ly…….
+ Phiếu ghi chép thành tích 6 người đầu;
+ Phiếu ghi chép tổng số điểm toàn đội;
+ Phiếu chứng nhận thành tích thi đấu bơi (xem biểu sau).
2.2. Công tác trong thi đấu tổ chức thi bơi
Công tác này cần có sự phân công rõ ràng và cần có người chuyên trách: Viết bảng công bố thành tích; đối chiếu thành tích và sắp xếp các đợt, đường bơi thi đấu chung kết và giành điểm, đồng thời phải rà soát xem có phải thi đấu lại hay không.
Viết (hoặc đánh máy) phiếu thi chung kết và giành điểm và phiếu công bố thành tích của buổi thi đó; thống kê thành tích và phá kỷ lục; tính điểm đồng đội và công bố thành tích các cự ly.
Trình tự công tác hiện trường bao gồm các mặt sau:
+ Trọng tài phát thanh giao lại các phiếu thành tích của mỗi đợt cần đối chiếu thành tích và thứ hạng; viết lại bảng công bố thành tích để sử dụng công bố chung, lưu giữ, phát thưởng.
+ Sắp xếp công việc phân đợt, phân đường bơi chung kết và giành điểm.
+ Viết đậm (hoặc đánh máy) phiếu danh sách vào chung kết và giành điểm viết phiếu công bố thành tích buổi thi đấu đó.
Khi kết thúc mỗi buổi thi đấu, phát cho mỗi đơn vị hữu quan.
+ Đăng ký thứ hạng 6 người đấu, thống kê tình hình phá kỷ lục, tính tổng điểm đồng đội.
2.3. Công tác sau thi đấu
Sau mỗi buổi thi đấu, kịp thời tổng kết công tác, chỉnh lý thành tích thi đấu loại và chung kết. Khi kết thúc Đại hội phải in bản thành tích Đại hội để kịp thời phát cho các đơn vị hữu quan.
- Trọng tài gọi tên và dẫn dắt vận động viên – tổ chức thi bơi
Gọi tên và dẫn dắt VĐV là khâu quan trọng để các cự ly thi đấu có thể tiến hành theo đúng thời gian của kế hoạch. Trọng tài gọi tên và dẫn dắt VĐV cần có thái độ lịch thiệp, chịu khó, tích cực, chủ động để bảo đảm cho VĐV thi đấu đúng giờ.
- Tổ trọng tài gọi tên và dẫn dắt VĐV gồm 1 tổ trưởng, 2-4 nhân viên (2 nam, 2 nữ).
- Trước thi đấu, cần phải phân công rõ ràng; thống nhất các bước công việc, điểm danh, gọi tên, bố trí khu vực điểm danh, đối chiếu với phiếu thành tích thi đấu.
- Trước mỗi buổi thi đấu, nếu có VĐV đề nghị ghi chép phá kỷ lục phân đoạn, nên đem giấy đề nghị dán vào sau phiếu ghi thành tích của VĐV. Đồng thời khi dẫn VĐV vào vị trí ô bơi cần thông báo miệng cho tổ phó trọng tài bấm giờ. Nếu là cự ly tiếp sức thì nên ghi thứ tự tên VĐV tiếp sức vào sau phiếu thành tích (hoặc dán).
- Trước mỗi buổi thi đấu 10 phút phải điểm danh lần thứ nhất kết hợp kiểm tra trang phục của VĐV.
Trước mỗi buổi thi đấu 4 phút thì điểm danh lần thứ 2. Sau đó, dẫn VĐV vào ghế chờ thi đấu. Khi đợt bơi trước đến đích, sẽ giao phiếu thành tích đợt bơi sau cho tổ phó tổ trọng tài ghi giờ. Khi trọng tài phát thanh bắt đầu công bố thành tích của đợt bơi trước thì dẫn VĐV vào vị trí. Kết thúc mỗi đợt thi đấu thì dẫn VĐV ra sân.
- Nếu VĐV bỏ cuộc thì trước thi đấu phải báo cáo với tổng trọng tài, đồng thời đem phiếu ghi thành tích của VĐV này trả về cho thư ký.
- Trọng tài phát lệnh tổ chức thi bơi
Công tác phát lệnh có quan hệ trực tiếp với việc lập thành tích xuất sắc của VĐV. Vì vậy, trọng tài phát lệnh phải có năng lực quan sát và phán đoán cao. Trong công tác phải có tính quyết đoán và chuẩn xác.
- Trọng tài phát lệnh thường gồm 2 người (một phát lệnh và một trợ lý phát lệnh). Hai người thay phiên nhau làm việc.
- Trước thi đấu, cần nghiên cứu để làm đúng yếu lĩnh, quãng cách, góc độ phát lệnh; có kế hoạch tìm hiểu hiện trường bể bơi, kỹ thuật của VĐV; chuẩn bị và kiểm tra dụng cụ phát lệnh, để khi thi đấu tránh xảy ra trở ngại; phải phối hợp với trọng tài bấm giờ để họ quen với hiệu tay và khẩu lệnh của trọng tài phát lệnh.
- Trọng tài phát lệnh cần đứng ở bên cạnh bể bơi, cách thành bể (nơi xuất phát) khoảng 5 mét. Sau khi trọng tài phát lệnh nhận được tín hiệu của tổng trọng tài thì bước lên bục phát lệnh, thổi hồi còi ngắn báo cho VĐV cởi quần áo khoác ngoài, tiếp theo thổi hồi còi dài để bào hiệu VĐV bước lên bục và đứng ở nửa mặt sau của bục (VĐV bơi ngửa nhảy xuống nước, tay cầm vào tay xuất phát). Ngay sau đó đưa tay ra hiệu mời trọng tài bấm giờ và trọng tài kỹ thuật đứng dậy. Tiếp sau đó, tay phải giơ súng, tay trái cầm còi và hô khẩu lệnh “chuẩn bị” hoặc “vào chỗ” (sau khi hô xong đưa còi ngay lên miệng). Khi tất cả VĐV vào chỗ yên tĩnh thì nổ súng.
Nếu có VĐV cướp xuất phát, cần lập tức dùng hồi còi ngắn, mạnh để gọi VĐV lại. Sau đó tổ chức xuất phát lại. VĐV phạm lỗi lần 2 sẽ bị xử lý theo luật.
Nếu súng phát lệnh có sự cố, có VĐV đã xuất phát chỉ cần lập tức thổi còi gọi lại, đồng thời tổ chức xuất phát lại nhưng không tính một lần cướp xuất phát.
- Trợ lý trọng tài phát lệnh đứng ở cùng bên bể bơi với trọng tài phát lệnh và cách đầu bể khoảng 2-3 mét (xuất phát ngửa có thể dứng ở đối diện bể) để quan sát tình hình xuất phát của VĐV, quan sát VĐV cướp xuất phát ở đường bơi nào. Khi xuất phát bơi ngửa thì phụ trách việc kiểm tra kỹ thuật xuất phát của VĐV phía nửa bể mình đứng để xem họ có đưa bàn chân lên trên mặt nước không và công tác chuẩn bị đã làm tốt chưa, đồng thời ghi chép công tác phát lệnh đúng hay sai; ghi phiếu thống kê phạm quy xuất phát của VĐV.
- Trọng tài phát lệnh và trợ lý trọng tài phát lệnh còn phải kiểm tra những VĐV xuống bể không được phép. Nếu phát hiện có những VĐV như vậy cần kịp thời viết biên bản kiểm tra để báo cáo với tổng trọng tài.
- Sau mỗi buổi thi đấu, cần sơ kết, rút kinh nghiệm về công tác phát lệnh. Khi kết thúc Đại hội phải làm tốt công tác tổng kết.
- Trọng tài bấm giờ.
Công tác chủ yếu của trọng tài bấm giờ là xác định thành tích chuẩn xác cho VĐV và phụ trách kiểm tra quay vòng đầu bên xuất phát và việc xuất phát trong bơi tiếp sức xem có đúng luật hay không. Vì vậy, trọng tài bấm giờ phải có tinh thần chịu khó, trách nhiệm cao, thực sự cầu thị và làm việc có tính nguyên tắc cao.
- Tổ trưởng trọng tài bấm giờ và các tổ phó gồm 1-2 người phụ trách tổ trọng tài bấm giờ. Trong đó, tổ trưởng hoặc tổ phó phụ trách công tác kiểm tra phạm lỗi quay vòng, vào đích và tiếp sức.
Mỗi đường bơi gồm có 1 đến 3 trọng tài bấm giờ. Nhóm này ngoài việc cùng bấm giờ để xác định thành tích cho VĐV, ngoài ra nhóm trưởng (đồng hồ 1) ngồi bên phải phụ trách toàn bộ công tác của nhóm và ghi thành tích phân đoạn của VĐV. Trọng tài ngồi giữa (đồng hồ 2) phụ trách công tác ghi chép của nhóm. Trọng tài ngồi ở bên trái (đồng hồ 3) phụ trách công tác quay vòng chạm đích và xuất phát tiếp sức của VĐV. Nếu thi đấu ở cự ly 800m và 1500m thì khi VĐV dẫn đầu còn lại 105m cuối cùng (ở bể 50m) hoặc còn 55m cuối cùng (ở bể 25m) thì thổi còi hoặc gõ kẻng báo hiệu cho VĐV biết.
- Vị trí của nhóm trọng tài bấm giờ: Cách đầu xuất phát khoảng 3 mét, người ngồi giữa (đồng hồ 2) của mỗi nhóm phải đối chiếu thẳng với bục xuất phát. Tổ trưởng tổ bấm giờ ngồi ở bên trái của nhóm và bấm giờ đường bơi số 4. Tổ phó tổ bấm giờ ngồi bên phải của nhóm và bấm giờ đường bơi số 5. Còn một tổ phó khác kiêm nhiệm nhóm trưởng nhóm bấm giờ ở đường bơi chủ yếu. Khi VĐV quay vòng, về đích hoặc xuất phát tiếp sức, tổ trưởng hoặc tổ phó trọng tài bấm giờ cần đứng đối diện với thành bể mà tổng trọng tài ngồi, cách đầu bể 3m để quan sát toàn diện tình hình của VĐV. Khi có VĐV phạm quy, cần ra hiệu cho tổng trọng tài biết, sau đó sẽ xử lý phạm lỗi.
- Trước thi đấu, tổ trưởng tổ trọng tài bấm giờ cần họp với các trọng tài bấm giờ để nghiên cứu luật và thống nhát những trường hợp phạt lỗi. Đồng thời thực hiện kỹ thuật bấm chạy, bấm đứng đồng hồ một cách chính xác và cùng với trọng tài kỹ thuật thống nhất chuẩn mực phạt lỗi của động tác quay vòng, vào đích, xuất phát tiếp sức.
- Trước khi bắt đầu thi đấu mỗi cự ly, tổ phó trọng tài bấm giờ phải phân phát phiếu ghi thành tích cho các nhóm bấm giờ ở các đường bơi. Nhóm bấm giờ căn cứ vào tên tuổi của VĐV do trọng tài phát thanh phát lệnh để đối chiếu xem có đúng hay không. Khi trọng tài phát lện thổi hồi còi dài, trọng tài bấm giờ đứng lên theo hiệu lệnh của trọng tài phát lệnh và chuẩn bị bấm chạy đồng hồ.
- Bấm chạy: Trọng tài bấm giờ dùng tay phải cầm đồng hồ đưa sát vào bên phải thân người (ở phần bụng), dùng khớp đốt ngón tay cái để ấn chốt (hoặc công tắc) đồng hồ. Khi nghe thấy khẩu lệnh “chuẩn bị”, nên lập tức ấn nhẹ chốt đồng hồ thấp xuống (đồng hồ điện tử chỉ có một công tắc chạy). Lúc này cần chú ý tập trung cao độ. Khi nghe thấy tiếng súng (hoặc khói súng nếu bơi cự ly 50m) thì lập tức bấm đồng hồ chạy.
- Sau khi bấm đồng hồ chạy, lập tức ngồi xuống và chú ý xem có chạy hay không (nếu cự ly dài thì thường xuyên xem đồng hồ chạy). Khi có sự cố cần báo ngay cho tổ trưởng trọng tài bấm giờ để xử lý. Nếu là cự ly 200m trở lên thì khi VĐV quay vòng, trọng tài “đồng hồ 1” và “đồng hồ 3” tiến đến sát mép đầu bể bơi để bấm thành tích phân đoạn và kiểm tra kỹ thuật quay vòng hoặc xuất phát tiếp sức của VĐV. Trọng tài “đồng hồ 2” ghi chép thành tích vào phiếu ghi thành tích. Nếu có VĐV nào yêu cầu ở đoạn bơi nào cần xác định thành tích phá kỷ lục thì ở đoạn bơi đó cả 3 trọng tài bấm giờ đều đồng thời bấm giờ để xác định thành tích phân đoạn. Đồng thời ghi vào phiếu cả ba thành tích đó để đề nghị xét thành tích phá kỷ lục.
- Bấm dừng: Khi VĐV bơi cách đích khoảng 15m, cả 3 trọng tài bấm giờ ở đường bơi đó đều tiến đến sát mép thành bể (đứng chân trước, chân sau), thân người ngả về trước và cả 3 người đứng sát nhau, tay phải cầm đồng hồ và tìm một điểm thẳng dây rọi ở thành bể. Khi VĐV còn cách đích trên 5 mét đã hoàn thành các động tác chuẩn bị trên. Khi VĐV còn cách đích 5 mét thì ấn xuống nấc thứ nhất (đồng hồ điện tử chỉ có một nấc). Lúc này, cần tập trung chú ý cao độ để quan sát động tác tay của VĐV. Khi thấy VĐV chạm thành bể thì lập tức ấn dừng đồng hồ.
- Sau khi đồng hồ dừng, cả 3 người đều lùi về vị trí cũ và nhìn đồng hồ để xác định thành tích. Sau đó trọng tài “đồng hồ 2” ghi kết quả từng đồng hồ vào phiếu thành tích và xác định thành tích chính thức của VĐV đó (xem biểu sau). Nếu phát hiện thấy VĐV phạm quy phải báo ngay cho tổ trưởng hoặc tổ phó trọng tài bấm giờ để họ báo cáo cho tổng trọng tài biết, sau đó mới ghi vào biên bản gửi cho tổng trọng tài.
| Cộng………………lần
Trọng tài bấm giờ 1. 2. 3. |
Toàn bộ…..lần, chiếm…..%
Sai số 0,01-0,10….lần, chiếm ….% Sai số 0,11-0,20….lần, chiếm…..% Sai số 0,21-0,30….lần, chiếm…..% Sai số trên 0,30….lần, chiếm…..% |
Khi thực hiện xong các công việc trên, nhóm trưởng bấm giờ giao phiếu thành tích cho tổ trưởng bấm giờ (nếu có tình hình phạm quy thì cũng giao cho tổ trưởng bấm giờ ký tên). Các trọng tài bấm giờ khi nhận được tín hiệu trả đồng hồ về số “0” thì mới được bấm về số “0”.
- Sau mỗi buổi thi đấu, kịp thời sơ kết, nghiên cứu những vấn đề tồn tại, không ngừng nâng cao và cải tiến công tác bấm giờ. Khi kết thúc toàn bộ cuộc thi cần làm tốt công tác tổng kết,
- Bấm giờ bằng thiết bị tự động:
+ Tổ trưởng trọng tài bấm giờ phụ trách toàn bộ công tác, đồng thời giám sát việc thao tác các thiết bị tự động bấm giờ và xử lý các vấn đề sai sót, thiếu nhạy của các thiết bị bấm giờ tự động. Bấm giờ tự động có 1-2 trọng tài: phụ trách xếp đặt, điều chỉnh, thử lại, bảo quản các thiết bị bấm giờ tự động, đồng thời trong thi đấu phụ trách thao tác các thiết bị bấm giờ tự động.
+ Khi sử dụng thiết bị bấm giờ tự động, nếu không có thiết bị ghi hình, cần phải sắp xếp với số lượng trọng tài bấm giờ theo luật bơi quy định để tiến hành làm việc. Trong thi đấu cần phối hợp với trọng tài bấm giờ, thứ hạng của trọng tài đích, để đăng ký ghi lại và phải sử dụng các bảng ghi chép của thiết bị bấm giờ tự động.
+ Trước thi đấu, tổng trọng tài phải cử người chuyên trách kiểm tra các thiết bị bấm giờ tự động, đảm bảo phù hợp với các quy trình trong luật, làm cho các thiết bị có thể dùng được chính xác.
+ Các máy móc chính của thiết bị bấm giờ tự động nên đặt ở bên cạnh bể (gần đích), cách đầu bể bơi khoảng 3-5 mét để có thể trực tiếp quan sát được vị trí của VĐV.
+ Trước mỗi đợt thi đấu, trọng tài bấm giờ tự động nên căn cứ vào cự ly, kiểu bơi và số VĐV tham gia, điều chỉnh thiết bị máy cái. Tổ trưởng trọng tài bấm giờ tự động đem toàn bộ các phiếu thành tích và thứ hạng của toàn bộ VĐV mà các thiết bị tự động đã in và đánh máy, giao cho tổ trưởng trọng tài bấm giờ tự động. Nếu sau khi xem xét không có gì sai sót thì đem phiếu thành tích và xếp hạng đó dán lên biểu bảng đã chuẩn bị trước và ghi chú số cự ly, đợt bơi v.v…giao cho tổng trọng tài xét duyệt.
Nếu có VĐV phạm quy mà tổng trọng tài đã quyết định thì loại bỏ VĐV khỏi thứ hạng đó. Nếu có VĐV phá kỷ lục thì tổng trọng tài phải ghi chú rõ phá kỷ lục và ký tên.
Cuối cùng tổng trọng tài giao phiếu ghi thành tích cho trọng tài phát thanh để công bố thành tích.
+ Trong thi đấu, tổ trưởng trọng tài bấm giờ tự động và các trọng tài viên cần chăm chú quan sát tình hình làm việc của các thiết bị bấm giờ tự động và tình hình về đích của VĐV. Khi phát hiện thấy các thiết bị bấm giờ tự động mất linh hoạt hoặc có trục trặc, tổ trưởng trọng tài bấm giờ tự động phải báo cáo ngay cho tổng trọng tài, đồng thời căn cứ vào quy định của luật để tiến hành xử lý, sau đó giao cho tổng trọng tài xét duyệt.
+ Sau mỗi buổi thi đấu, tiến hành sơ kết, rút kinh nghiệm các vấn đề tồn tại để không ngừng cải tiến và nâng cao hiệu quả công tác. Kết thúc toàn bộ cuộc thi cần làm tốt công tác tổng kết.
- Trọng tài đích
7.1.Trước thi đấu:
Trọng tài đích cần thực tập phương pháp quan sát và phán đoán thứ hạng. Đồng thời tìm hiểu thành tích, trình độ kỹ thuật và đặc điểm của VĐV để nắm vững quy luật về đích của họ.
7.2. Phân công và phương pháp làm việc:
Phương pháp thứ nhất – phương pháp truyền thống (xem biểu sau)
Phân công theo phương pháp truyền thống
Phương pháp phân công này có thể bảo đảm cho nhiều trọng tài nhìn theo một thứ hạng. Vì vậy có thể khắc phục được sự nhầm lẫn nhưng độ khó quan sát tương đối lớn.
Khi trọng tài phát thanh giới thiệu VĐV thì trọng tài chính phải chú ý quan sát các đặc trưng có quan hệ tới VĐV và đường bơi. Trong thi đấu cần chú ý sự biến đổi thứ hạng của VĐV. Sau khi VĐV quay vòng lần cuối, cần chú ý sự biến đổi thứ hạng của VĐV, đồng thời điều chỉnh việc nhớ ngầm số bơi.
Khi VĐV đến đích, cần xác định rõ thứ hạng và viết vào giấy rồi báo cho các nhóm trưởng. Nhóm trưởng báo cáo với tổ trưởng trọng tài đích. Tổ trưởng trọng tài đích tổng hợp báo cáo của các nhóm và phân định thứ tự xếp hạng (xem biểu sau). Cuối cùng đối chiếu với tổ trưởng tổ trọng tài bấm giờ để xác định kết quả cuối cùng.
Phiếu biên bản báo thứ tự về đích
Nam (nữ) cự ly………thi……đợt…..
| Thứ hạng | Thứ
1 |
Thứ
2 |
Thứ
3 |
Thứ
4 |
Thứ
5 |
Thứ
6 |
Thứ
7 |
Thứ
8 |
| Đường bơi |
Phương pháp thứ hai – phương pháp phân công (xem biểu sau).
Phương pháp phân công đi theo quan sát
| Đường bơi và thứ tự về đích của các VĐV | Cương vị trọng tài | Phân công đường bơi | Phán đoán
thứ tự về đích |
|||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | A | 1, 2, 3, 4 | 3, 4, 2, 1 |
|
|
|
B | 5, 6, 7, 8 | 8, 6, 5, 7 | ||||||
| C | 5x | 5, 2 | ||||||||
| D | 6x | 6, 2 | ||||||||
| E | 7x | 7, 0 | ||||||||
| F | 8x | 8, 4 | ||||||||
| Tổ phó TT đích
Tổ trưởng TT đích |
12345678 giống trên | 38465217 giống trên | ||||||||
Khi phân công phương pháp này thì lấy một đường bơi cố định, độ khó quan sát nhỏ, hiệu quả phân đoạn cao, số lượng trọng tài ít. Nhưng ở vị trí A, B, độ khó quan sát lớn, vị trí quan sát của A là then chốt không được sai lầm.
Khi trọng tài phát thanh giới thiệu VĐV thì quan sát đặc điểm của VĐV và xem có đường bơi nào trống không. Trong thi đấu chú ý sự thay đổi thứ tự trước sau của VĐV. Khi VĐV quay vòng lần cuối của cự ly thì tập trung chú ý thứ hạng trước sau của đường bơi mình phụ trách. Khi kết thúc cự ly đó, nhanh chóng phán quyết và điền vào bảng ghi chép thứ hạng tổng hợp (xem biểu sau). Thứ hạng của VĐV: căn cứ vào biểu thứ hạng tổng hợp mà xác định ra thứ hạng toàn bộ VĐV của đợt bơi, sau đó viết vào “Phiếu báo cáo thứ hạng về đích”. Cuối cùng đối chiếu thứ hạng với tổ trưởng trọng tài bấm giờ.
Phiếu ghi chép thứ hạng tổng hợp
| Cự ly | Thi: Chung kết đấu loại | Đợt……….. | Sai số ghi nhận | |
| A | 3 4 2 1 | |||
| C | 5 | |||
| D | 6 | |||
| E | 7 | |||
| F | 8 | |||
| B | 8, 6, 5, 7 | |||
| Tổng hợp thứ hạng | 3, 8, 4, 6, 5, 2, 1, 7 | Có sự đảo lộn với đồng hố tự động ở thứ hạng 1, 2 | ||
| Thứ hạng bấm giờ | Giống như trên | |||
| Thứ hạng đồng hồ tự động | 3, 8, 4, 6, 5, 1, 2, 7 | |||
- Trọng tài kỹ thuật
Kiểm tra kỹ thuật là kiểm tra động tác kỹ thuật của các kiểu bơi trên đường bơi và động tác quay vòng có đúng luật bơi hay không. Công tác kiểm tra kỹ thuật đòi hỏi phán đoán phải chính xác.
- Tổ trọng tài kỹ thuật phải có 1 tổ trưởng, 2 tổ phó và 3 trọng tài viên kiểm tra kỹ thuật trên đường bơi. Mỗi đường bơi có một trọng tài kiểm tra kỹ thuật quay vòng ngoặt.
Tổ trưởng lãnh đạo công tác của toàn tổ. Tổ trưởng đứng ở bên thành bể của tổng trọng tài và cách đích khoảng 15 mét. Tổ phó hỗ trợ công việc cho tổ trưởng, còn một số tổ phó khác kiêm nhiệm công việc kiểm tra kỹ thuật ở vị trí đối diện thành bể bên kia với tổ trưởng. Trọng tài kiểm tra kỹ thuật đường bơi gồm một tổ trưởng, một tổ phó đứng ở hai bên trái và phải bể bơi, mỗi người phụ trách một nửa số đường bơi để quan sát các phạm lỗi kỹ thuật của VĐV, đồng thời hỗ trợ, quan sát phạm lỗi quay vòng và xuất phát tiếp sức. Ngoài ra còn một tổ phó kiêm nhiệm công tác kiểm tra quay vòng, đứng ở phía đầu bể bơi cách thành bể quay vòng khoảng 2m. Trọng tài quay vòng kiểm tra kỹ thuật quay vòng và khi thi đấu ở cự ly 800m và 1500m, phải phụ trách báo số vòng còn lại: trọng tài quay vòng đứng ở đầu bể quay vòng, cách mép bể khoảng 3 mét.
- Trước khi thi đấu, tổ trưởng tổ trọng tài kỹ thuật lãnh đạo toàn tổ học tập các chương mục có quan hệ với luật, thống nhất các mức độ phạm lỗi, đồng thời thống nhất với tổ bấm giờ về mức độ phạm lỗi, thâm nhập hiện trường, tìm hiểu tình hình kỹ thuật của VĐV. Khi cần thiết có thể cùng huấn luyện viên giúp đỡ cải tiến kỹ thuật cho VĐV có khả năng phạm quy, kiểm tra sân bãi và chuẩn bị một số dụng cụ.
- Khi bắt đầu thi đấu, tổ trưởng, tổ phó và các trọng tài kỹ thuật phải cùng trọng tài bấm giờ đứng lên và tiến tới gần đầu bể xuất phát, cách khoảng 5-10m để chuẩn bị làm việc.
Khi thi đấu, trọng tài kỹ thuật phải đi lại dọc bể bơi và tập trung quan sát góc độ, vị trí để phát hiện những phạm quy trong kỹ thuật các kiểu bơi của VĐV.
Khi tất cả VĐV chạm đích, phải trở về vị trí ngồi. Đối với trọng tài quay vòng thì khi VĐV bơi đến cách thành bể khoảng 15m được tiến đến sát mép thành bể để quan sát tỷ mỷ từ lúc tay chạm thành bể, động tác quay vòng cho đến động tác bơi ban đầu, để xác định có phạm lỗi kỹ thuật không. Sau khi VĐV bơi qua cự ly 15m mới trở về vị trí cũ.
Trọng tài kỹ thuật và trọng tài quay vòng phải chú ý đến độ chiết quang và sóng của nước để tránh sai lầm trong xử phạt phạm quy.
Trọng tài kỹ thuật khi phát hiện thấy VĐV phạm lỗi, thì phải đợi khi toàn bộ VĐV đã đến đích mới giơ tay lên báo cho tổ trưởng trọng tài kỹ thuật biết. 4. Trọng tài quay vòng khi phát hiện thấy VĐV phạm lỗi thì ra hiệu cho tổ trưởng trọng tài kỹ thuật quay vòng biết. Tổ trưởng trọng tài kỹ thuật quay vòng sẽ ra hiệu báo cho tổng trọng tài, đồng thời nhanh chóng viết vào biên bản phạm lỗi (xem biểu sau).
Phiếu biên bản kiểm tra kỹ thuật bơi
Nam (nữ)……Cự ly……..Đường bơi……Loại hình thi……….
Đợt bơi………Buổi bơi……
| Đường bơi | Tình hình phạm quy | Ý kiến xử lý |
Trọng tài kỹ thuật……….Tổ trưởng………Tổng trọng tài……….
Khi viết biên bản yêu cầu phải chuẩn xác, rõ ràng, ngắn gọn, dứt khoát. Tổ trưởng trọng tài kỹ thuật nhận được tín hiệu của tổ trưởng trọng tài quay vòng hoặc trọng tài kỹ thuật đường bơi, trước hết phải báo cáo cho tổng trọng tài và chỉ xử lý phạm lỗi khi đã xác định rõ lỗi. Sau đó giao biên bản phạm lỗi cho tổng trọng tài để tổng trọng tài có quyết định.
- Sau mỗi buổi thi đấu kết thúc, cần kịp thời kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả công tác. Kết thúc Đại hội cần làm tốt công tác tổng kết.